پرهیزهای پاییزی در طب سنتی ایرانی(توصیه ها+رژیم غذایی)
دی 7, 1402 1402-10-10 9:37پرهیزهای پاییزی در طب سنتی ایرانی(توصیه ها+رژیم غذایی)
پاییز، با مزاج سردوخشک خود، برای افراد تندرست و همچنین افراد با مزاج گرم‌وتر، مناسب‌تر است ولی برای سالمندان و افرادی با مزاج یا سوءمزاج سردوخشک، مناسب نیست و می‌تواند موجب تشدید علایم و بروز برخی بیماری‌ها به‌ویژه بیماری‌های سرد و خشک گردد.با یاداشت دکتر رضایی پور در مورد پرهیزهای پاییزی در طب سنتی همراه باشید…
برای‌اینکه در فصل پاییز، عموم مردم، به‌ویژه افراد سالمند و افرادی که سوءمزاج یا مزاج سرد و خشک دارند، آسیب کمتری ببینند ویا دچار بیماری‌هایی مانند برخی اختلالات گوارشی، اگزما، خشکی پوست و شوره‌سر، ورم‌لوزه، درد مفاصل، برخی تب‌ها، بزرگی طحال، دردهای سیاتیک، بیماری‌های ریه چون تنگی‌نفس و سرفه، قولنج، کم‌خونی، وسواس و افسردگی و… نشوند، بهتر است با رعایت تدابیر و پرهیزهای پاییزی، از بروز این مشکلات ویا تشدید آن پیشگیری‌کنند.
با یاداشت دکتر رضایی پور در مورد مبحث پرهیزهای پاییزی در طب سنتی همراه باشید…
رژیم غذایی در فصل پاییز
در فصل پاییز، باید تا جای ممکن، تری بدن را افزایش‌دهیم و از رفتارهایی که موجب خشک‌تر و سردتر شدن بدن می‌شوند، پرهیزنماییم. با همین دیدگاه، توصیه‌شده‌است که در این فصل، با دقت و وسواس بیشتری، از غذاهایی چون غذاهای مانده، فست‌فودها، ادویه تندوتیز، ترشی‌ها و شوری‌ها، سرخ‌کردنی‌ها، رُب و سس‌ها، چای پررنگ، یخ، چیپس و پفک و دیگر خوراکی‌های سودازا پرهیزکنیم.
از سوی دیگر، در این فصل باید از زیاده‌روی در مصرف میوه‌های سردوتر تابستانی، لبنیات ترش، قهوه، نسکافه، کاکائو و… نیز پرهیزکرد؛ درحالی‌که متأسفانه امروزه، در همه روزهای سرد سال، هندوانه در میوه‌فروشی‌ها و کنار خیابان‌ها به‌فروش‌می‌رسد و مصرف خوراکی‌هایی چون خیار و کاهو و مانند آنها هم ذره‌ای کم‌نمی‌شود!
در پاییز، خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های رطوبت‌بخش که هم به‌صورت توصیه عام پاییزی مناسب‌اند و هم در زمان غلبه خشکی و سوءمزاج سوداوی سودمند هستند، توصیه‌می‌شوند.
شاید برای شما جالب باشد:
خوردنی‌های مناسب فصل پاییز در طب سنتی ایران
با توجه به‌اینکه با سردشدن هوا در فصول سرد سال، دستگاه گوارش انسان قوی‌تر می‌شود و نیاز بدن به غذا هم افزایش‌می‌یابد، به‌طورطبیعی انسان بیشتر می‌خورد. از گذشته‌های دور، در سنّت ایرانیان هم، خوردن غذاهای سنگین‌تری چون آش، هلیم، کله‌پاچه و… رسم بوده‌است.
مصرف خوردنی‌هایی که مزاج را مختصری گرم‌وتر می‌سازند؛ البته با رعایت تعادل و مصرف برحسب مزاج فردی و شرایط جسمی، سنی، گوارشی و اقلیمی، می‌تواند در پاییز به سلامتی شما کمک‌کند، مانند:
– مصرف آبگوشت با گوشت برّه، آش‌های ساده، مرغ‌های درشت، تخم‌مرغ عسلی، شیرینی‌های طبیعی از شکر و بادام و پسته، و مصرف متعادل غذاهای تند
– مصرف پروتئین‌ها و فرآورده‌های حیوانی مانند: گوشت گوسفند، گوشت شتر، شترمرغ، مرغ‌خانگی، بلدرچین، میگو، جگر، تخم‌مرغ عسلی
– مصرف لبنیات خوب مانند کره حیوانی، خامه و ماست شیرین
– مصرف نخود، لوبیاقرمز، گندم (و نان خوب برشته)
– مصرف مغزها به‌ویژه بادام شیرین و پسته، فندق، گردو، کشمش و مویز، شیره انگور، خرما (به‌میزان کم)، نارگیل، زیتون و میوه‌های فصلی چون انجیر، بِه، سیب، انار شیرین، انگور شیرین، خربزه شیرین، گلابی، انواع توت
– مصرف سبزی‌هایی مانند ریحان، جعفری، نعنا، مرزه، هویج، شلغم، بامیه، کدو حلوایی، چغندر، زنجبیل، خردل، زعفران، سیر و پیاز (به‌ویژه پخته آنها) و همچنین سیاهدانه، خاکشی و بارهنگ
– استفاده معقول از غذاهای مقوی سنگین مانند هلیم گندم، آش‌‌ها، آبگوشت‌ها، کله‌پاچه و…
شاید برای شما جالب باشد:
فهرست غذاهای پاییزی ایرانی
- برخی از خوردنی‌های ایرانی مناسب پاییز عبارتند از:
آش انار، آش گندم، آش سپیدبا، نخودآب، خورش بامیه، خورش بِه و آلو، خورش فسنجان، خورش عناب و بادام، قلیه بِه و انار، تاس‌کباب بِه و سیب، بریان بِه، شش‌‌انداز گردو، کدوپلو مازندرانی، نخود پلو، هویج پلو و…
- از نوشیدنی‌های مناسب پاییز هم می‌توان به موارد زیر اشاره‌کرد:
شیربادام، شربت عسل و آبلیمو، دمنوش بِه، شربت بِه و لیمو، شربت عناب، دمنوش عناب آویشن، شربت زعفران و گلاب، دوغ گردو و…
- برای علاقه‌مندان دسر هم چند دسر مناسب پاییزی معرفی‌می‌کنیم:
فرنی، حریره بادام، پنکیک سیب، باسلق شیره‌انگور، دسر کدو حلوایی، کیک کدو حلوایی، حلوای لبو و مربای بِه
– اسموتی ریحان انبه هم، درمان خوبی برای مشکلات پوست و مو و دستگاه گوارش، به‌ویژه در فصول تابستان و پاییز، است.
شاید برای شما جالب باشد:
تدابیر سلامتی در فصل پاییز
– از دوش‌گرفتن با آب سرد پرهیزکنید. حمام با آب سرد، موجب بسته‌شدن منافذ بدن و درنتیجه جلوگیری از تبخیر و دفع مواد زائد، تجمع فضولات در بدن و ایجاد نزله‌ها می‌شود. البته دوش‌گرفتن با آب سرد، در همه فصول مضر است ولی در فصل پاییز، ضرر آن بیشتر است. بهتراست یک‌روزدر‌میان با آب نیم‌گرم حمام‌کنید و بدن‌تان را با روغن بادام یا بنفشه بادام چرب‌نمایید.
– در پاییز، بهترین زمان ورزش در طول روز و در معتدل‌ترین دما است. بهتر است نزدیک ظهر، پس‌از هضم کامل صبحانه و پیش‌از خوردن ناهار ورزش‌کنید.
– ورزش، زمانی مؤثر است که سبب افزایش ضربان قلب و تنفس شود و چهره را سرخ‌کند و موجب تعریق ملایمی بشود. یادتان باشد که در فصل پاییز، ورزش باید قوی‌تر از تابستان باشد ولی از زیاده‌روی در ورزش خودداری‌کنید.
– خوب و به‌اندازه خوابیدن و استراحت مناسب، یکی از شش اصل ضروری تندرستی از نگاه دانشمندان خردورز طب ایرانی است.
– تدابیر خواب پاییزی عبارتند از:
در زمان خواب، سرتان را با کلاه نخی بپوشانید.
از خوابیدن در طول روز پرهیزکنید.
زیادخوابیدن و زیاد بیداری‌کشیدن ممنوع است.
هرگز با معده پُر نخوابید.
در مکان‌های سرد و مرطوب نخوابید.
– توصیه‌می‌شود در پاییز، پس‌از حمام با آب نیم‌گرم، بدن خود را با روغن بادام شیرین یا روغن بنفشه‌بادام چرب‌کنید.
– از بوئیدن عطرها و گل‌های خوش‌بوی ملایم و مناسب مزاج (با طبیعت گرم و تر) غافل نشوید.
شاید برای شما جالب باشد:
پاکسازی بدن در فصل پاییز
درصورت نیاز به پاکسازی، حجامت، در فصل بهار، و پس‌از آن در آغاز پاییز، بیشتر از دیگر فصول توصیه‌شده و در سرما و گرمای شدید، کمتر انجام‌می‌شود.
صبحانه مناسب فصل پاییز
نان برشته سبوس‌دار با کمی کره، انواع مرباهای مقوی معده مانند مربای سیب، بِه، بالنگ و هویج، ارده و شیره، عسل، گاهی تخم‌مرغ عسلی و گاهی پنیر با سبزی‌جات یا مغز گردو، صبحانه‌های مناسب فصل پاییزند.
